Xem thêm:

Top 5 xe hơi sở hữu cụm đèn pha ''mắt ếch'' đẹp nhất trên thế giới

Khám phá những chiếc ô tô có đèn pha độc đáo

Độ đèn pha led cho ô tô cần chú ý gì để an toàn

Thuật ngữ đèn "pha, cốt" vẫn được chúng ta sử dụng hàng ngày nhưng chắc hẳn ít người thực sự biết về nguồn gốc của những từ ngữ này.

Hầu hết người Việt đều gọi đèn pha, cốt thay vì đèn chiếu xa và đèn chiếu gần. Không những thế, chữ "cốt" còn có thể được viết là "cos". Trong tiếng Việt, pha và cốt không có nghĩa là xa và gần, vậy những thuật ngữ này có nguồn gốc từ đâu và tại sao lại được người Việt sử dụng phổ biến?

Nguồn gốc của đèn pha, cốt xuất phát từ đâu?

Đèn pha ô tô được ra đời với chức năng là đèn chiếu xa, nhằm đảm bảo khả năng quan sát của người lái đối với một đoạn đường đủ xa ở phía trước đầu xe trong quá trình điều khiển xe dưới điều kiện trời tối. Từ "PHA" có nguồn gốc từ chữ "PHARE" trong cụm từ tiếng Pháp là "PHARE D'AUTOMOBILE" có nghĩa là đèn chiếu xa ô tô (chữ Phare còn có nghĩa là hải đăng). 

Tuy nhiên, việc xe chạy vào ban đêm có đèn chiếu sáng quá xa cũng trở thành điểm yếu của chiếc xe khi phục vụ trong điều kiện chiến tranh. Ánh sáng phát ra quá xa dẫn đến chiếc xe dễ bị kẻ địch phát hiện. Bên cạnh đó, sử dụng đèn chiếu sáng xa cũng gây chói cho các phương tiện di chuyển ngược chiều cũng tham gia giao thông. Do đó, đèn chiếc xe cần có thêm đèn chiếu sáng gần với những tia sáng phát ra được hạ xuống thấp hơn. Loại đèn này được gọi là "CODE", chữ code trong tiếng Pháp và tiếng Anh đều có nghĩa là mật mã hay luật lệ. Dựa trên từ "CODE" mà người Việt gọi đèn chiếu sáng gần là "Cốt". Đèn cốt với hàm ý của từ "Code" là dùng để duy trì dự an toàn khi lưu thông vào ban đêm và theo đúng luật lệ giao thông. Như vậy, nguồn gốc của đèn pha, cốt tại Việt Nam được vay mượn và biến thể từ tiếng Pháp kể từ thời đô hộ của Đế quốc thực dân Pháp. 

Các công nghệ đèn chiếu sáng trên ô tô hiện nay

Trải qua cả trăm năm kể từ khi ra đời và phát triển, công nghệ đèn chiếu sáng trên ô tô đã liên tục được cải tiến để nâng cao hiệu suất chiếu sáng cũng như tăng độ thẩm mỹ cho chiếc xe. 

Đèn Halogen

Hiện tại, đèn Halogen đang là loại đèn phổ biến nhất trên ô tô. Loại đèn này hoạt động dựa trên nguyên lý của đèn sợi đốt và sử dụng dây tóc bằng Vonfram đốt nóng để tạo ra ánh sáng. Do vậy, khi đèn Halogen hoạt động sẽ sản sinh ra một lượng nhiệt lớn và gây ảnh hưởng đến hiệu suất phát sáng và tiêu tốn một phần điện năng vô ích. 

Đèn pha Halogen loại thông thường trên ô tô

Lại đèn chiếu sáng này có chi phí thấp, đơn giản và tuổi thọ cao. Tuy nhiên, loại đèn này đang dần bị các nhà sản xuất xe hơi bỏ lại phía sau vì tỏa nhiệt lớn và tiêu tốn nhiều điện năng. 

Đèn Xenon

Đèn Xenon tạo ra những tia sáng có cường độ lớn hơn nhiều so với đèn Halogen và ít tỏa nhiệt hơn. Loại đèn này hoạt động tương tự như đèn Neon thắp sáng trong nhà. Đèn Xenon có thể phát sáng với cường độ lớn gấp từ 2 đến 3 lần đèn Halogen, điều này khiến loại đèn này rất dễ gây lóa mắt đối với các xe di chuyển ngược chiều.

Đèn Bi-Xenon được trang bị trên một số dòng xe cao cấp

Đèn Xenon cần một nguồn điện lớn để khởi động nhưng sau đó cần rất ít điện năng để duy trì sự sáng ổn định. Tuy có nhiều ưu điểm hơn so với đèn Halogen nhưng loại đèn này có chi phí cao và có cấu tạo phức tạp vì cần bộ tăng áp để phục vụ cho quá trình khởi động phát sáng. 

Đèn LED

Đèn LED ra đời nhờ vào sự phát triển của công nghệ chất bán dẫn, loại đèn này phát sáng dựa trên các diode nhỏ khi có dòng điện chạy qua. Nhờ nguyên lý này, đèn LED cần một lượng điện năng rất nhỏ để phát sáng.Đèn pha cốt ô tô bằng công nghệ LED được xem là ưu việt nhất hiện nay. 

Đèn LED ma trận được trang bị trên Audi A8

Đèn LED được cấu thành từ nhiều bóng LED nhỏ, nhờ vậy các nhà sản xuất ô tô dễ dàng tạo hình cho cụm đèn pha để tăng độ thẩm mỹ cho thiết kế ngoại thất của chiếc xe. Bên cạnh đó, đèn LED phát ra ánh sáng định hướng chứ không phải ánh sáng khuếch tán, nhờ đó đèn LED là đèn pha có chất lượng tốt nhất, mặc dù cường độ chiếu sáng thấp hơn đèn Xenon. Bên cạnh đó, đèn LED có khả năng đạt được cường độ sáng tối đa cực nhanh, chỉ trong một vài phần triệu của giây. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, đèn LED có thể giúp tăng thời gian phản ứng cho các tài xế lên đến 30%. 

Đèn Laser

Đèn Laser là công nghệ chiếu sáng mới nhất trên xe hơi hiện nay. Hiện trên thế giới có rất ít mẫu xe được trang bị công nghệ này, có thể kể tới một vài mẫu xe như BMW i8 hay Audi R8. Đèn Laser tạo ra ánh sáng mạnh gấp nhiều lần đèn LED nhưng chỉ tiêu tốn một lượng điện năng bằng khoảng 2/3 so với đèn LED.

Đèn pha Laser trang bị trên mẫu xe BMW i8

Loại đèn này sử dụng tia laser chiếu vào một thấu kính có chứa phốt pho bên trong, chất khí này sẽ bị kích thích và phát sáng. Tuy có ưu điểm vượt trội so với các công nghệ cũ nhưng nhược điểm lớn nhất của đèn Laser là giá thành quá cao. Bộ đèn Laser trên BMW i8 có giá lên tới khoảng 10.000 USD. Bên cạnh đó, lượng nhiệt mà đèn Laser tỏa ra khi hoạt động cũng lớn hơn nhiều so với đèn LED, vì vậy loại đèn này cũng cần hệ thống giải nhiệt phức tạp. 

Có thể bạn quan tâm:

Các hình thức độ đèn xe Vinfast phổ biến hiện nay

Những nguyên nhân cơ bản khiến đèn pha không hoạt động