Đèn "mắt liếc" và đèn "đảo tròng"

Đèn chiếu sáng trong xe hơi, cũng như các bộ phận khác  liên tục được hoàn chỉnh và cải tiến, cùng với sự phổ biến rộng rãi của Xenon, hệ thống đèn mắt liếc vài năm trở lại đây đã thành quen thuộc với người sử dụng xe.
Xuất phát từ thực tế, người ta tìm cách khắc phục hiện tượng thiếu ánh sáng khi xe vào cua hoặc chạy trên những con đường khúc khuỷu, khi đó, đèn chiêú sáng thông thường không đảm nhận được việc chiếu sáng ở những góc gần bên phải hoặc bên trái của chiếc xe, tình trạng cũng tương tự khi người ta chạy trên những cung đường hẹp và không thẳng... việc thường xuyên đối mặt với những vùng tối đột ngột xuất hiện trước mũi xe làm cho người lái cực kỳ căng thẳng, khả năng gây tai nạn cũng cao, đơn giản là do không kịp nhìn thấy mặt đường trong các khúc quanh tối tăm.

Ý tưởng có một nguồn sáng phụ kịp thời khi xe chuyển hướng thực ra được nung nấu từ rất lâu, việc bố trí một nguồn sáng thường trực và đủ mạnh bên hông xe tuy vậy hoàn toàn không được phép vì nó gây nguy hiểm đặc biệt cho những xe song hành, làm mất định hướng về tim đường cho những xe khác ( Như một số xe tải ở VN đã làm, họ bắt một đèn pha chiếu ngược ra phía sau , bất chấp nguy nan của những người tham gia giao thông khác), với những ràng buộc như vậy, cho đến năm 2002, Hệ thống " Đèn liếc cố định " của Hella mới được gắn trên chiếc Audi A8 để thử nghiệm. Audi A8 trở thành chiếc xe đầu tiên trên thế giới được trang bị hệ thống đèn liếc cố định .

1- Hệ thống đèn liếc tĩnh:
Nguồn sáng được bố trí bên cạnh đèn Cos thông thường, người ta có 3 yếu tố để quyết định việc tắt mở của chiếc đèn liếc này và đảm bảo rằng: đèn này chỉ được kích hoạt khi vào cua gấp hoặc rẽ phải, rẽ trái, 3 yếu tố đó là :
- Tốc độ xe chạy
- Góc đánh tay lái
- Tình trạng của đèn Signal ( bật hoặc tắt )
Như vậy khi xe chạy nhanh và chuyển Lane, đèn Liếc không được kích hoạt, dù rằng người lái có bật Sinal theo hướng mong muốn .
Chỉ khi góc đánh tay lái đủ lớn, tốc độ không nhanh quá cộng với việc đèn Sinal được bật thì hệ thống này mới hoạt động !

Để tránh việc nguồn sáng đột ngột bật hoặc tắt, gây ảnh hưởng không tốt tới xe tình trạng lưu thông chung, người ta bố trí thêm hệ thống đệm Dimme, nhằm làm cho việc bật hoặc tắt đèn liếc đựoc thực hiện từ từ, ánh sáng dần tăng và dần giảm trong ít giây thời gian!
2- Hệ thống "đèn liếc động " :

Bước tiếp theo để phát triển ý tưởng tốt đẹp này là hệ thống đèn liếc động, nó ra đời có vẻ như đồng thời đưa vào sử dụng đại trà hệ thống đèn chiếu sáng thấu kính ( Projector ) trên ô tô, những chiếc xe Merc và Opel lần này được chọn để ứng dụng tiến bộ trên. Phương thức hoạt động của loại dèn Liếc này là cơ cấu lắc ngang và lên xuống của ống đèn chiếu, nhờ cách này khi vào cua gấp nguồn ánh sáng chính chuyển hướng kịp thời và nâng cao tầm xa tới 150% so với phương thức cũ!
Cách này người ta chỉ sử dụng một nguồn sáng, mức độ liếc uyển chuyển hơn phương thức cũ và có thể kích hoạt ở những cung đường hơi cong cũng như chuyển làn. Việc sử dụng đèn liếc hoàn hảo hơn một cách rõ rệt ...HT này được xem như một phát kiến có tầm vóc như việc mười năm trước đây, hệ thống đèn Xenon lần đầu xin được giấy phép và lắp ráp rộng rãi trên xe hơi .
Với những tính toán phù hợp dựa trên giá trị tốc độ tức thời, đèn liếc động có tốc độ liếc nhanh hay chậm hoàn toàn thích ứng với tốc độ xe chạy: khi ôm cua nhanh đèn liếc nhanh , khi chạy chạy chậm thì đèn liếc chậm Nhờ đó đối với người lái nguồn sáng luôn luôn như gắn chặt với chiếc xe cố định và hài hòa.
15 Độ chuyển góc sang mỗi bên, kết hợp với Bi - Xenon và "Hệ thống Tự điều chỉnh tầm xa " khiến cho hệ thống chiếu sáng trên những chiếc Merc đời E khó có đối thủ cạnh trạnh về lĩnh vực chiếu sáng. Không những thuận lợi cho bản thân người lái xe, mà ý thức quan tâm đến an toàn chung và tâm lý của những người tham gia lưu thông khác từ rất lâu đã là nét nhân bản nổi bật của Kỹ nghệ xe hơi Đức.
Với mục đích phổ thông hóa các phát kiến mới, có nhiều cơ cấu đèn liếc động được thiết kế đơn giản và có tính lắp lẫn cao, độc lập với nguồn sáng được sử dụng, bất luận Xenon , Bi - Xenon hay Halogen, các cơ cấu đèn liếc ngày nay được cung cấp rời với vài hệ tiêu chuẩn cụ thể cho từng dòng xe , nhờ vậy đa phần có thể tự trang bị thêm Hệ thống đèn liếc mà không cần chiếc xe phải có những thay đổi nghiêm trọng . Dưới đây trình bày một nhóm các cơ phận như vậy :
 

Vốn không có gì huyền bí về Lý thuyết , phần dẫn động của cơ cấu đảo tròng hoạt động nhờ một động cơ Servo ( Là loại động cơ điện quay theo từng bước nhỏ nhờ điều khiển từ nguồn cấp điện , chứ không quay toàn vòng như động cơ thông thường, thay vì nói về sô vòng quay trong một phút , đối với Servo Motor người ta nói rằng: Nó nhảy bao nhiêu bước trong một phút , một bước có thể là 1 /200 hay 1/ 1000 của một vòng ) , cái khó khăn của Hệ thống này chính là mức độ và tốc độ đảo tròng ( Được chỉnh qua ECU đèn ) sao cho phù hợp với tốc độ xe và mức " Gắt " của vòng cua !
Với đà phát triển của kỹ thuật định vị , người ta đang bàn tới việc kết hợp máy định vị với Hệ thống chiếu sáng: Máy định vị với các bản đồ chi tiết được cài đặt sẽ xác định chính xác tình trạng cung đường người lái đã cài đặt , bao gồm cả các ngã rẽ hay cua vòng , hệ thống đèn Liếc thông minh thậm chí nâng cao tầm chiếu sáng và định hướng trước chế độ làm việc của đèn liếc. Một vòng cua gấp ở trên xa lộ và một vòng cua trên đường làng đôi khi có cùng bán kính , nhưng bản chất địa hình thì khác nhau quá xa !
Hella , nhà SX đèn chiếu sáng mà tên tuổi gắn liền với công nghiệp xe hơi, tin rằng : Trong năm 2005, họ sẽ hoàn thành các thủ tục pháp lý để hệ thống đèn chiếu sáng thông minh ( variable intelligente Lichtsystem VARILIS ) có mặt trên toàn thế giới, đó là hệ thống đèn liếc tự động hoàn toàn trong mọi hoàn cảnh, không những phản ứng kịp thời với thời tiết, gió mưa, sương mù, mà còn có cả chế độ ánh sáng thích nghi cho từng vùng đô thị, từng vùng nông thôn, rừng núi.

Chúng ta cùng chờ xem phiên bản đầu tiên của Kế họach khổng lồ này , đó chính là Vario X , một ngọn đèn chíeu sáng với 5 chế độ khác nhau và tất nhiên là biết ..Liếc !
Cùng bắt đầu từ chiếc đèn xe non rời của Hella, chẳng khác gì một chiếc đèn soi ếch ở miền Tây Nam bộ , "trí tuệ" của Hella có hình hài đại khái như sau :
 

Bản chất là một cụm Xenon với vài cơ phận khác , chúng ta hãy cùng quan sát tìm ra những nết riêng tư của nó để so sánh với cái được mang tên gọi Vario X sẽ được giới thiệu tiếp theo đây :